Herkes iklimin korunmasından bahsediyor. Bu, örneğin özel şahısların emisyon sertifikaları satın alması, bunları bir süre saklaması ve daha sonra yeniden satmasıyla sağlanır. Ancak bunun için bazı ön koşullar vardır.
Yakın zamanda kabul edilen reform bu piyasa için bir kapı açmıştır. Bu reformun amacı, fazla sertifikaları azaltmak ve yakın gelecekte mevcut ekonomik durumun dalgalanmalarına karşı sunulan sertifikaları çok daha iyi ayarlamaktır. Bu amaçla bir dizi düzenleme yapılmıştır.
Fabrikalar ve enerji santralleri, sertifika fazlalığını daha hızlı bir şekilde azaltmak için CO2 emisyonlarını 2021-2030 yılları arasında her yıl yüzde 2.2 oranında azaltmalıdır. Aslında başlangıçta sadece yüzde 1.74'ten bahsediliyordu. Buna ek olarak, AB üye ülkelerinin sertifikaları kendi yetkileriyle iptal etmeleri de artık mümkün. Bunun amacı, örneğin bir ülkede kömür kullanımına son verilirken başka bir ülkenin buna uygun olarak daha fazla emisyon salmasına izin verilmesini önlemektir.
2019 yılından itibaren, ihtiyaç fazlası emisyon sertifikaları piyasa istikrar rezervi olarak adlandırılan rezervde saklanacaktır. Sertifikalar tekrar kıtlaşır kıtlaşmaz piyasaya iade edilebilecek. Bunun arkasındaki mekanizma şu şekildedir: yıl sonunda dolaşımda 833 milyondan fazla fazla sertifika varsa, piyasa bir sonraki yıl miktarın yüzde 24'ünü geçici olarak park edecektir. Bu oran 2024'ten itibaren sadece yüzde on iki olacaktır. Her yıl, piyasa istikrar rezervine daha fazla tahsisat girmektedir. Bu durum, piyasada 833 milyondan az tahsisat kalana kadar devam eder. Sonuç olarak, piyasada daha az yeni tahsisat vardır, bu nedenle şirketler rezervlere yaklaşmak zorunda kalır ve böylece fazlalık daha da azalır. Mekanizma 400 milyon sınırına ulaşıldığında 180 derece dönüyor. Rezervden 100 milyon tahsisat önümüzdeki yıl piyasada açık artırmaya çıkarılacaktır. Ve bu, rezerv tamamen boşalana kadar devam edecek. Bu şekilde kendi kendini tüketir.
Bununla birlikte, rezerv sadece kağıt fazlası sorununu geleceğe ertelemektedir, çünkü sadece erken çekilmekte ve daha sonra piyasaya geri sürülmektedir. Bu nedenle, sistemin mucitlerinin ek bir mekanizması daha vardır. Bu mekanizma şu şekilde işlemektedir: 2023 yılında bir bilanço derlenir ve rezervde kaç sertifika kaldığı ve bir önceki yıl şirketler tarafından kaç kağıt satın alındığı kontrol edilir. Eğer miktar aynı ise, hiçbir şey olmaz.
Ancak, rezervde şirketlerin elindekinden daha fazla kağıt varsa, aradaki fark silinir. Ve bu sonsuza kadar sürer. Muhtemelen yaklaşık bir milyar sertifikadan bahsediyoruz. 2023'e kadar ne kadar çok sertifika rezerve girerse, sonunda o kadar çok sertifika iptal edilecek. Ve heyecan verici olan da tam olarak bu. Sonuçta bu, özel yatırımcıların emisyon haklarını satın almalarının ve bunları bir hesap şeklinde tutmalarının faydalı olabileceği anlamına geliyor. Ancak, bu noktada açıkça söylemek isterim ki bu faydalı OLABİLİR.
İklim koruma için özel yatırımlar
Evet, biraz karmaşık bir durum. Sistemi daha iyi anlamak için bazı koşullara daha yakından bakmamız gerekiyor. Özel yatırımcılar çok fazla zaman geçmesine izin vermemeli ve hızla devreye girmelidir. Ayrıca, sertifikalar hemen yeniden satılmamalı, ancak şimdilik kapatılmalıdır. Sistemden silinene kadar, yani 2023 sonrasına kadar beklemek zorundalar, aksi takdirde iklim koruma hedefi kaybolacaktır.
Bir diğer koşul da birkaç özel yatırımcıya ihtiyaç duyulmasıdır. Buna ek olarak, şirketlerin dikkatini çekmeyi başarmalıdırlar.
Şirketler, piyasadaki ödeneklerin tahmin edilenden çok daha hızlı bir şekilde azaldığının farkına varmalıdır. Bu baskı, şirketlerin iklim dostu teknolojilerde daha hızlı ilerlemelerini ve daha az CO2 salınımı yapmalarını sağlayabilir. Bu da daha fazla emisyon tahsisatını serbest bırakır, bunlar da rezerve gider ve sonunda imha edilir. Dikkate alınması gereken başka bir faktör daha var. Piyasaya yeni katılanların çok sayıda olması sistemi alt üst ederse, politikacılar bir acil durum planı hazırladılar. Milyonlarca sertifika ancak politika gözden geçirmesinden "başka bir sonuç çıkmazsa" iptal edilecek.
Pek gerçekçi olmayan bu durum, 833 milyon sertifikanın özel yatırımcılar tarafından satın alınması halinde ortaya çıkacaktır. Bu, giderek daha fazla sayıda sertifikanın rezerv tarafından emileceği ve ardından iptal edileceği, kısa bir süre sonra şirketlerin emisyonlarla çevreyi kirletme haklarının neredeyse hiç kalmayacağı anlamına gelecektir.
Ancak sistemin gösterdiği gibi, birkaç özel yatırımcı bile alım yaparak mekanizmanın ölçeklenebilirliğini bozabilir. Hiç kimse menkul kıymetlerini ne zaman ve ne şekilde satacağını bilemez. Ancak tam da bu bilgisizlik, sonuçta istenmeyen bir etkiye de sahip olabilir. Yani şirketlerin sürdürülebilir ve iklim dostu teknolojilere yatırım yapma konusunda daha da isteksiz hale gelmesi.
Ancak yakın zamanda yapılan bir çalışmaya göre bu etki yeni reform nedeniyle zaten mevcut. Çalışmayı yapanlara göre, sistem mekanizmayı o kadar karmaşık hale getirdi ki, piyasanın ve fiyatların nasıl gelişeceğini tahmin etmek zor ve şirketlerin değişme teşviki muhtemelen düşük olacak. Eğer ekonomi güçlü bir şekilde büyürse, şirketler daha fazla kağıt almak için politikacılara daha fazla baskı uygulayabilir.
Açık olan bir şey var: iklimin korunması için özel yatırımcı olarak sertifika satın almak isteyen herkes ince bir çizgi üzerinde hareket ediyor. İstenilen etkinin yaratılabilmesi için özel yatırımcıların miktarının alımların fark edilmesini sağlayacak kadar büyük olması gerekir. Aynı zamanda, politikacıların dikkatini çekmeyecek ve sistem kurallarını değiştirmeyecek kadar küçük olmalıdırlar.
Türkçe 
Deutsch 
English 
Français 
Español 